Hakuna matata

Rwanda en Uganda. Is dat wel veilig? Heel veel mensen stelden ons deze vraag. Ten onrechte worden beide landen als onveilig beschouwd. Natuurlijk op sommige plaatsen langs de grens kan het onrustig zijn. Met een adequate voorbereiding en ter plekke op de hoogte blijven van de actuele stand van zaken, is er echter geen vuiltje aan de lucht. Wij hebben ons nog nooit zo welkom gevoeld in een land. De inwoners zijn zeer gastvrij en vriendelijk. Je krijgt letterlijk pijn aan je schouders van het zwaaien en handen schudden. Groeten is overigens zeer belangrijk in Uganda. Je groet iedereen die je tegenkomt en vraagt als het kan hoe het met deze persoon gaat. Dat is overigens best lastig, omdat ze in Uganda circa 40 talen spreken. Op elke plek moesten we dan ook weer opnieuw taalles nemen. Op geen enkel moment hebben wij ons ooit ergens onveilig gevoeld. Integendeel. We zijn overal als zeer welkome gasten begroet. Zelfs in de hoofdstad kun je midden in de nacht veilig over straat lopen.

Vandaag zijn wij met de een gids per quad het binnenland ingetrokken en hebben wij langs de Nijl gereden en plekken bezocht, die je zelf vrijwel niet vindt. Op de gravelpaden hebben wij zeer veel stof 'gehapt' en bij terugkomst waren wij geen 'Mzungu' (blanken) meer maar 'roodbruinen'.

Samenvattend: Uganda, wat een rijke variëteit in vorm en kleur. Wat een overvloed aan natuurschoon, wat een rijkdom aan planten, vogels, insecten, reptielen en groot wild. En dat alles in een onmetelijke ruimte met een vriendelijke bevolking. Op 4 meter afstand van de met uitsterven bedreigde zilverrug staan en de chimpansees tracking, hebben een onuitwisbare indruk op ons achtergelaten. Belevenissen van de eerste orde, ook al hebben wij het luipaard niet gezien.

Uganda is echter ook een van de armste landen van de wereld. 17 procent van de bevolking leeft onder de armoede grens.

Morgenavond vliegen wij weer terug naar Nederland. Om met de woorden van onze gids te eindigen: hakuna matata. maak je geen zorgen. Rest ons nog Caroline Greeff van Fair2travel te bedanken voor het mede samenstellen van onze reis. Het was perfect geregeld.

Grade five rafting

We zijn net terug van rafting 'Grade Five'. Vanochtend twijfelden we nog of we deze tocht wel moesten maken, gezien de foto's en niveau 5. Met 8 personen vertrokken wij vanmorgen toch voor onze 23 kilometer 'raft ervaring'. Allereerst een document tekenen om het eigen risico vast te leggen. Vervolgens werd zwemvest en helm gepast en met een open truck richting Nijl gereden. Daar kregen wij een uitvoerige instructie van onze gids. Easy forward, hard forward, backwards , turn left, en niet te vergeten de belangrijkste: Stop, get down and hold on!!! Verder geoefend wat te doen als de boot omslaat en wij onder de boot zouden komen. Met zwemvest en helm is het vrijwel onmogelijk om onder de boot uit te komen.

Gelukkig gingen er 7 safety kajakkers 'redders in nood' mee in kayaks en in een 'safety boot'. Het moet gezegd worden: Nalubale rafting is een super deugdelijke organisatie, die niets aan het toeval overliet. Veiligheid boven alles.

De praktijk begon goed. Meteen een rapid 'grade 5' zei de gids. De adrenaline steeg. Het geluid van de waterval was behoorlijk, terwijl we nog niets zagen. De eerste drop was behoorlijk gevaarlijk doordat deze erg ondiep was en vol rotsen lag. Gelukkig werd de 'ontgroening' goed doorstaan. Daarna een waterval met drie opties. We kozen voor de 50 procent Flip. Ook deze keer bleven we overeind. Dus op naar de volgende rapids. Op een gegeven moment kwam rapid grade 6 over de gehele lengte en het was niet veilig om te raften. We moesten eruit en liepen een stuk over het land om vervolgens naar de Nijl te lopen. Moesten we hier echt in? Toen de gids onze gezichten zag, zei hij: 'This is called the bad place. Its grade 5 plus en yes we are going to start from here.' We namen een zeer venijnige route en de boot ging werkelijk alle kanten op. Ik dacht dat wij deze gigant niet zouden doorstaan zonder te 'flippen', maar dankzij de stuurman lukte het uiteindelijk wel. Gaaf!!

De laatste waterval mochten we zwemmend doen. De kids waren daar wel voor in, niet beseffend dat het 'waterhappen zou gaan worden'. In zwemvest werden zij door een groot aantal gigantische golven meegesleurd. Lotte werd richting de bodem getrokken en toen ze na een aantal seconden bovenkwam greep ze zich vast aan een van onze mede rafters.

na aankomst hebben we met zijn allen een speciaal Nile bier gedronken genoemd naar een van de golven die we vandaag getrotseerd hebben.

De levensverwachting is in Uganda slechts 54,4 jaar voor mannen. Halverwege de tocht kwam de gids erachter dat ik 50 jaar was. Opeens kreeg ik extra 'relax' pauze en mocht ik de boot niet meer het land op tillen, gezien mijn leeftijd. Misschien wel mijn zwaarste beproeving voor vandaag?

Nummer vier van de big five

Op dit moment genieten wij van de zonsondergang bij de oorsprong van de Nijl. Wat een uitzicht!

Vanochtend vroeg begonnen wij aan onze wandelsafari naar de witte neushoorn. De instructies waren duidelijk. De witte neushoorn is niet agressief. Pas als hij zich bedreigd voelt, valt hij aan. Dan zijn er twee opties. Achter een grote boom gaan staan dan wel in de boom klimmen. Is er geen boom dan kun je achter de gids gaan staan. Helaas heeft dat geen positief effect.

Door het dichte woud gingen we met een ranger en 8 man op pad. Een aantal rangers was vooruit gestuurd om de neushoorns te spotten.

Nummer 4 van de big five was al snel een feit. Na nog geen uur lopen hadden we er twee gespot. Je adrenaline stijgt als je nog geen 15 meter van twee neushoorns af staat. De neushoorn rent 45 km per uur. Wordt hij boos, dan ben je kansloos. We bleven dus in de buurt van dikke bomen.

De witte neushoorn weegt circa 4500 kilo en is gemiddeld 2 meter hoog en 3,5 meter lang. We vonden het een slecht idee om de maten te controleren. Op de terugweg spotten wij nog 2 witte neushoorns. Wat een ervaring om zo dicht bij deze reusachtige beesten te staan.

De neushoorns worden dag en nacht bewaakt tegen stropers. In Uganda leven er slechts 25 . De Afrikanen zijn ervan overtuigd dat de tot poeder gemalen hoorn potentie verhogend werkt.

Op de terugweg hadden we een probleem. Een neushoorn lag langs de weg en het was te gevaarlijk om daar met de auto langs te rijden. Uiteindelijk hebben rangers ons via een alternatieve route terug gebracht naar de bewoonde wereld.

Morgen gaan wij de hele dag raften. Een gezinslid twijfelt overigens nog na de ervaringen van vorig jaar.

Murchison Falls

Na een 8 uur durende 'Afrikaanse massage' (zo wordt onze autorit over de zeer hobbelige weg richting het noorden genoemd) kwamen we aan in Murchison Falls. Zeer indrukwekkend waren deze watervallen. De Nijl stort zich over een breedte van nog geen 6 meter explosief in een wolk van bruisend water bijna 45 meter naar beneden. Dit donderend watergeweld hebben wij van zeer dichtbij bezichtigd. In de omgeving van deze watervallen verongelukte overigens ooit de beroemde schrijver Ernest Hemingway.
Het park wordt door de machtige Nijl in tweeën gespleten. Het is een van de meest groene parken in Afrika.

We zijn vroeg opgestaan om met het eerste licht het wild te gaan zoeken. Het is ook het tijdstip dat het licht op zijn mooist is, het zogenaamde gouden uur. Tijdens onze jeep safari's. zagen we veel giraffen, nijlpaarden, nijlkrokodillen, olifanten, buffels, leeuwen en natuurlijk ook weer veel vogelsoorten, waaronder de prehistorisch uitziende schoenbekooievaar. Dit is een soort 'missing link' tussen een pelikaan en een ooievaar. Helaas zijn we nog steeds niet oog in oog komen te staan met het luipaard. Een bedreiging voor dit park vormt de vondst van een enorme voorraad olie.

Ook hebben wij in dit park een bootsafari gemaakt. Onder het toeziend oog van krokodillen, nijlpaarden, buffels, apen en ander wild, dat aan de oever kwam drinken en baden zijn wij naar de watervallen gevaren. Het lijkt wel of elk nijlpaard van nature een zeer slecht humeur heeft. Zodra je in de buurt van een kudde komt, zal het dominante mannetje zich tussen zijn kudde en de boot plaatsen en zijn enorme bek opensperren, zodat zijn gevaarlijke tanden goed zichtbaar zijn. Onderweg hebben wij nog een boot met pech op sleeptouw genomen.

Wij hebben aan de oever van de Nijl in tenten overnacht onder de sterrenhemel. Hoewel het bordje met de waarschuwing '"watch out for de crocodiles' geen bemoedigende uitwerking had, was het een ultieme wildbeleving. Honderden sterren stonden aan de hemel. De Nijlkrokodillen zijn enorm groot. Circa 4 a 5 meter.

Gisteren sliepen we in een community verblijf van de Boomu women's group. Dit project had als doel de community te ondersteunen. We sliepen in een lemen hut en leken ons in de film Arrow te bevinden. Bewakers met pijl een boog stonden voor onze hut, dit ter bescherming tegen de wilde dieren. We konden volgens onze bewaker rustig gaan slapen, want zijn pijl miste nooit doel. Tot laat in de nacht hebben we het kaartspel 'ezelen' met onze Afrikaanse gastdames gespeeld. Het werd een hilarische avond. In de ochtend werden we wakker door het geluid van duizenden vogels. We kregen een rondleiding door het dorp. De oudste man van het dorp wilde ons een kort verhaal over de cultuur van Uganda vertellen. Hij bracht zijn verhaal met veel passie. Uiteindelijk hebben wij bijna twee uur naar hem geluisterd. Wij blij dat het de korte versie was.

Op bezoek bij onze 'familie'

Net terug van Kibale Forest. Bijna nergens ter wereld leven er zoveel apen bij elkaar in een woud. Er zijn wel 13 verschillende soorten te vinden.

Waar het in Kibale Forest werkelijk om draait zijn de chimpansees. Er leven er ruim 1000 in het wild. Maar liefst 94 tot 98 procent van onze genen zijn identiek aan die van de chimps. En wij hebben vandaag onze naaste verwanten in grote aantallen van dichtbij kunnen zien.

Wij gingen op 'familiebezoek' door middel van een chimpansee tracking. Ook hier weer een met een AK47 gewapende ranger, in verband met de kafferbuffel en de zeer agressieve bosolifant. Aan de hand van afgebroken takken, uitwerpselen, voedselresten en vooral geluiden leidde de ranger ons vijven door het oerwoud. Na nog geen 20 minuten lopen, stuitten wij reeds op een groep van circa 15 chimpansees. 'You are very lucky' zei onze vrouwelijke ranger. Het eerste contact was vluchtig, een chimpansee hoofd tussen de bladeren. Daarna een drietal zwarte ruggen tussen de struiken. Op een gegeven moment zagen we ze om ons heen lopen en konden we de dieren goed zien. De chimps lieten zich op korte afstand fotograferen. Vraag was wie elkaar nu aan het bekijken waren. Chimpansees zijn de meest luidruchtige apen en er is altijd wel iets waardoor zij geluid maken. Opeens hoorden wij een aantal chimps Luid schreeuwend door het bos rennen. Wederom waren we getuigen van een gevecht. Een schermutseling tussen twee mannetjes. Er werd hard geschreeuwd en op bomen geslagen en achter elkaar aangerend. Het eerste moment schrokken wij behoorlijk, maar al snel hadden wij in de gaten dat het niet tegen ons gericht was.

We konden de chimpansees tot op enkele meters naderen. Desalniettemin zijn het gevaarlijke dieren en mag je ze niet storen in hun dagelijkse bezigheden of aan het schrikken maken. Dat is overigens ook geen goed idee. Een mannetjes chimpansee kan 180 cm lang worden en is net zo sterk als vier tot vijf volwassen mannen. Op een gegeven moment klommen de chimps in de boom om te eten. Ze hadden het wel gehad met ons. We genoten ervan om de dieren op hoogte te zien spelen en van boom tot boom te zien slingeren. Een chimp had er absoluut geen trek in en bleef op zijn gemak onder de boom slapen.

Een unieke ervaring, waar we nog vaak aan zullen terug denken.

Verder hebben wij een wandeling gemaakt door het moerasgebied. De lokale bewoners hebben een project opgericht waarbij zij bezoekers rond leiden door de 'wetlands'. Op deze manier beschermen ze dit gebied en wordt de opbrengst gebruikt voor lokale projecten, waaronder het bouwen van een schooltje. Hier hebben wij veel vogels en nog meer apensoorten gespot.

Tegen de avond was het tijd voor de locale traditionele genezer. Hij behandelde zijn klanten met kruiden en traditionele medicijnen en had het vak van zijn vader geleerd. Hij communiceerde met zijn voorouders. Gelukkig stond op zijn 'bedrijfsbord' dat hij 'up to date' was, al deed de eerste blik in zijn praktijk echt anders vermoeden. Hekserij, kruidenzalfjes en magie zijn een serieus onderdeel van het leven. We zagen een groot aantal skeletten, kruiden en gekleurde drankjes. We konden met vrijwel alle kwalen bij hem terecht, en hij vroeg ons dan ook naar onze problemen. Plotsklaps waren opeens al onze kwalen verdwenen. Niemand had zin om zijn zelfgemaakte drankjes naar binnen te werken. Gelukkig gaf hij aan een aantal (ernstige) ziekten niet te kunnen genezen en daarvoor adviseerde hij zijn patiënten om altijd om naar het ziekenhuis te gaan.

Hij kon wel demonen bij ons uitdrijven, maar dat was een te kostbare gebeurtenis (van drie dagen) en daarvoor hadden we ook nog een geit en witte kip nodig. Die hadden wij helaas niet bij ons. Als er iemand in 'ons dorp' woonde die wij niet aardig vonden, kon hij er ook voor zorgen dat die binnen uiterkijk 3 dagen zou verhuizen. Dit was een stuk goedkoper, maar ook van deze mogelijkheid hebben wij maar geen gebruik gemaakt.

Het was een unieke en mysterieuze ervaring om mee te maken. Hartelijk hebben wij van elkaar afscheid genomen en we hebben de traditioneel natuurgenezer plechtig beloofd bij kwalen bij hem terug te komen.

We vertrekken morgen verder naar het noorden voor diverse game-drives.

Op safari!

In Queen Elizabeth park hebben we diverse game-drives gemaakt. Het park wordt doorsneden door de evenaar, waar we uiteraard even een gezinsfoto hebben gemaakt. Dit park is een van de grootste parken waar wij de big five wilden spotten. Het park staat bekend vanwege de in bomen klimmende leeuwen. Op het heetst van de dag bevinden de leeuwen zich in enorme vijgenbomen. Zover men weet, zijn er verder geen leeuwen in Afrika, die dit gedrag vertonen. Met behulp van een ranger hadden wij het geluk aan onze zijde en zagen wij een leeuw de boom inklimmen om een slaapplek te zoeken. Verder zagen we grote kuddes olifanten, de Uganda kob (soort hert), buffels, antilopen, wrattenzwijnen, veel diverse apensoorten en vogels. Interessant was het om te zien hoe een groot aantal Uganda kobs fel hun territorium verdedigde. De bokken vochten flink met elkaar en meestal koos de uitdager het hazenpad.

Wij kampeerden in het park aan de rivier. We hebben in de avond de pygmeeën bezocht. Ze wonen in hutten die gemaakt zijn van bladeren. Vuur maken zij hier nog op de traditionele manier. Na lang proberen, lukte het Jesse ook om met 2 stokjes hout vuur te maken. Een van de bewoners in dit dorp beweerde de oudste vrouw ter wereld te zijn, met een leeftijd van 120 jaar. Zij zag er overigens nog zeer goed uit voor haar leeftijd.

Verder hebben wij een boottocht langs de oevers van het Kazinga kanaal gemaakt. Wat vooral opvalt zijn de enorme aantallen (kaffer)buffels en nijlpaarden die gebroederlijk naast elkaar in het water liggen. Natuurlijk lagen er op de oevers ook Nijlkrokodillen.Voor nijlpaarden is dit 'the place to be'. De populatie wordt geschat op 5000. Op een gegeven moment ontstond er een gevecht tussen twee nijlpaarden. Het is indrukwekkend om deze kollossale dieren met elkaar te zien vechten met open gesperde bekken vielen ze elkaar aan, waarbij grote slagtanden werden gebruikt om elkaar wonden toe te brengen. Nijlpaarden maken overigens jaarlijks de meeste menselijke slachtoffers, gevolgd door de nijlkrokodil

Vlak voor de boot keerde, kwamen we langs misschien wel de meest gefotografeerde landtong van Uganda. Hierop zaten honderden Pelikanen, maraboe's, ibissen en ooievaarsoorten. Het was bijzonder om te zien hoeveel zoogdieren en vogelsoorten wij langs het kanaal zagen. Voldaan reden we rond zonsondergang terug naar onze lodge en hadden niet in de gaten dat wij op een grote kudde olifanten met jongen stuitten.

Je komt ogen en oren te kort om alle dieren op de savanne en in het meer te zien. Wij zijn nog op zoek naar het luipaard...

Beleef je droom: oog in oog met berggorillas

Alles wordt eraan gedaan om de circa 900 berggorillas te behoeden voor uitsterven. Maandag ochtend stonden wij oog in oog met berggorillas, die allerminst verlegen zijn. Daar mogen we Dian Fossey voor bedanken, de Amerikaanse onderzoekster die wereldberoemd werd dankzij Gorillas in the mist.

Nog voor het ochtendgloren trokken wij met een gids en twee gewapende rangers en drie dragers de bergen in. De rangers gingen mee voor het geval wij een bosolifant tegen zouden komen. Na twee uur klauteren in het weelderig regenwoud bereiken wij de gorilla's De regels zijn duidelijk. Op 7 meter afstand blijven, niet flitsen, niet niezen richting de dieren en absoluut nooit wegrennen.

De trekking was niet eenvoudig. Wij moesten behoorlijke hoogte verschillen over winnen en meermaals de rivier oversteken. Het laatste stuk waren er geen paden en de temperatuur liep stevig op. De paden werden ter plekke met machetes gehakt.

Opeens ritselden de struiken. Gegrom. We strompelden over struiken, zakken tot de enkels weg in de modder. Een zwarte schim duikt op in het dikke struikgewas. Uit de bosjes doken drie berggorilla's op. We waren even verstijfd van de angst. Myrthe wilde een baby gorilla op de foto zetten en terwijl zij op haar hurken zat kwam een vrouwtjes gorilla niewsgierig aan gehobbeld en botste tegen Myrthe aan. Na wat snuffelen, ging zij voor Myrthe zitten en vervolgde haar dagelijkse bezigheden.

De afspraak om op minimal zeven meter afstand te blijven, was al in de eerste minuut geschonden. Daarna kwam een baby gorilla naar ons toe. Hij daverde echter uit de top van de boom, maar kwam er met de schrik vanaf. Opeens zagen wij de Silverback. Ontzag is het overheersend gevoel. We waren op onze hoede, geïntimideerd door de enorme krachtpatser. Dit dier wil je niet boos maken. Een volwassen mannetje weegt gemiddeld 159 kg en hij trekt rustig een boom omver om beter bij de bladeren te komen. De Silverback is de leider van de groep en zal zijn leven geven indien nodig om zijn familie te beschermen. Als strikte vegetariërs eten gorilla's voornamelijk bladeren. Om daaruit genoegenergie te halen moeten ze de hele dag door eten: ruim 25 kg in geval van een volwassen mannetje. Voor de gorilla's is het dichte woud een lopend buffet. Ze gingen dan ook rustig door met het eten van bladeren en boombast.

Het was een unieke ervaring, zo dicht bij deze indrukwekkende dieren te komen en ze bijna aan te raken.

Lake Bunyonyi

Vrijdagochtend vroeg uit de veren om onze reis per kano te vervolgen. Een prachtige tocht over een rustig stromende rivier tussen de bergen en vulkanen. Er waren veel vogels te zien. Rust en stilte. Op de oevers deden vrouwen de was en werkten mensen op het land. Kinderen doken het water in en hielden zich aan onze kano`s vast om een stukje mee te drijven. 

In de middag gingen we op weg naar Uganda, de parel van Afrika. De grensformaliteiten verliepen voorspoedig. Net als Rwanda lijkt ook Uganda in een apart decor te liggen. Zover het oog reikt is de kleur groen overheersend. Het vele water doet eerder denken aan een uit de hand gelopen delta van een zeer vruchtbare rivier dan aan een land midden in de tropen, doorsneden door de evenaar. 

Tijdens onze tocht naar lake Bunyonyi viel op hoe men op traditionele wijze het land bewerkt en eeuwenoude ambachten uit oefent. Je staat versteld van het geduld waarmee het handwerk wordt vervaardigd. 

Halverwege een berg zagen wij opeens een groep Babboons, die op zoek naar eten richting ons busje kwamen. Ze probeerden autos en motoren tegen te houden. 

In Uganda rijdt men links. Een voetganger is vogelvrij. Enige acrobatische training is aan te bevelen om veilig de weg over te steken. Men weet ons doorgaans op de een of andere manier te ontwijken. Een veel gelezen opschrift langs de weg is: `better five minutes late in this world then ten years to soon in the next`. Het is overgens appart om te zien hoe mensen met werkelijk halsbrekende toeren op hun met bananen beladen fietsen proberen te rijden. 

Vrijdagavond kwamen wij per boot aan op Lake Bunyonyi. Dit is een prachtig kratermeer met veel kleine eilandjes. Het ligt verscholen tussen vulkaanpieken. Dit gebied wordt door zijn uitstraling niet voor niks het Zwitzerland van Afrika genoemd. Het is werkelijk een prachtige idyllische plek. Wij hebben een open bambo huisje met uitzicht op het meer. Deze magische plek hadden wij niet willen overslaan. 

Samen met een locale visser zijn we krab gaan vangen. De krabben werden gelokt met kaas en angs de kant in het meer hebben wij een aantal vallen (soort rieten mand, waar de krabben wel in maar niet meer uit kunnen) gezet. Daarna zijn we gaan vissen. Jesse had als eerste beet. Helaas viel de vangst tegen. De vallen zaten echter wel goed vol met krab en een dinner was geregeld. 

Morgen vertrekken wij richting Bwindi Nationaal Park, waar we hopen oog in oog te staan met een Silverback. 

In Uganda is het zeer moeilijk om locaties te vinden met internetverbindingen. Wij weten dus niet of en wanneer een volgend verhaal volgt.